MỤC LỤC BÀI VIẾT:
Kính hiển vi quang học là một thiết bị quan trọng trong lĩnh vực khoa học và y học. Nó sử dụng ánh sáng khả kiến để phóng đại hình ảnh các vật thể nhỏ thông qua hệ thống các thấu kính thủy tinh. Đây là dạng kính hiển vi đơn giản, lâu đời nhất và phổ biến nhất. Trước đây, các kính hiển vi quang học cũ thường phải quan sát hình ảnh trực tiếp bằng mắt nhìn qua thị kính. Tuy nhiên, với sự phát triển của công nghệ, các kính hiển vi hiện đại đã được trang bị thêm các CCD camera hoặc các phim ảnh quang học để chụp ảnh chất lượng cao và thuận tiện hơn. Các ứng dụng của kính hiển vi quang học rất đa dạng, từ nghiên cứu khoa học, phân tích mẫu vật, cho đến chẩn đoán bệnh và điều trị y học.
CẤU TẠO KÍNH HIỂN VI QUANG HỌC
Hệ thống giá đỡ
Hệ thống giá đỡ của kính hiển vi giúp người sử dụng có thể chủ động thao tác, làm việc dễ dàng. Hệ thống này gồm: Bệ, thân, mâm gắn vật kính, bàn để tiêu bản (bàn sa trượt, bàn đỡ mẫu), kẹp tiêu bản.
Hệ thống phóng đại
Hệ thống phóng đại là một trong các bộ phận có vai trò quan trọng, bao gồm thị kính và vật kính. Khi quan sát, người sử dụng có thể chủ động điều chỉnh phù hợp để có thể thấy vật mẫu rõ ràng nhất.
Hệ thống chiếu sáng
Hệ thống chiếu sáng bao gồm: Nguồn sáng, màn chắn, tụ quang. Hệ thống này bổ trợ cho việc quan sát mẫu vật được dễ dàng, khi quan sát người dùng có thể nhìn thất vật mẫu được rõ nhất. Nguồn sáng sử dụng là gương hoặc đèn:
- Gương được trang bị ở một số kính hiển vi sinh học dành cho sinh viên. Gương phản chiếu ánh sáng hỗ trợ quá trình quan sát vật mẫu. Tuy nhiên, việc sử dụng gương mang lại nguồn ánh sáng tương đối yếu.
- Đèn Led hoặc Halogen bổ sung trực tiếp, chủ động giúp cho việc theo dõi vật mẫu được rõ ràng.
Hệ thống điều chỉnh
Hệ thống điều chỉnh được cấu tạo bởi các núm điều chỉnh linh hoạt phục vụ quá trình quan sát, làm việc với kính được diễn ra thuận tiện. Tuy nhiên, đối với các sản phẩm kính hiển vi cầm tay, các núm vi chỉnh được tối giản thay vào đó là các tính năng tự động của kính giúp cho việc quan sát được tiến hành dễ dàng.
- Núm chỉnh tinh gồm ốc vi cấp, núm chỉnh thô gồm ốc vĩ cấp. Núm chỉnh được cấu tạo giúp người sử dụng chủ động điều chỉnh khi quan sát.
- Núm điều chỉnh tụ quang lên xuống và núm điều chỉnh độ tập trung ánh sáng phục vụ kính làm việc được tốt nhất.
- Núm điều chỉnh màn chắn sáng cho phép tăng hoặc giảm độ sáng trong khi tiến hành thao tác.
- Núm di chuyển bàn sa trượt (trước, sau, trái, phải) hỗ trợ quan sát dễ dàng, chủ động nhất.
Kính hiển vi điện tử là một thiết bị quan sát được sử dụng trong nhiều lĩnh vực như khoa học, y học, công nghệ vật liệu và nghiên cứu vi mô. Thiết bị này hoạt động dựa trên nguyên tắc tăng tốc sóng điện tử ở hiệu điện thế cao để quan sát cấu trúc vi mô của vật rắn. Khác với kính hiển vi quang học, kính hiển vi điện tử sử dụng sóng điện tử thay vì ánh sáng khả kiến để quan sát. Kính hiển vi điện tử có độ phóng đại cao và cho phép quan sát các chi tiết vật liệu nhỏ hơn so với kính hiển vi quang học.
Theo cơ chế hoạt động
Kính hiển vi điện tử có 2 loại chính là kính hiển vi điện tử truyền qua (TEM) và kính hiển vi điện tử quét (SEM).
Sự khác biệt chính giữa kính hiển vi SEM và TEM là phương pháp tạo hình ảnh. Kính hiển vi SEM tạo ra hình ảnh bề mặt mẫu bằng cách phát hiện các điện tử bị phản xạ hoặc bị đánh bật. Trong khi đó, kính hiển vi TEM sử dụng các điện tử truyền qua mẫu để tạo ra hình ảnh về cấu trúc bên trong của mẫu, chẳng hạn như cấu trúc tinh thể, hình thái và thông tin trạng thái ứng suất. SEM cung cấp thông tin về bề mặt của mẫu và thành phần của nó trong khi TEM cung cấp thông tin có giá trị về cấu trúc bên trong của mẫu.
Nếu người sử dụng muốn lấy thông tin trên bề mặt mẫu, như độ nhám hoặc phát hiện ô nhiễm, thì bạn nên chọn kính hiển vi SEM. Mặt khác, nếu người dùng muốn biết cấu trúc tinh thể của vật mẫu là gì hoặc nếu muốn tìm kiếm các khuyết tật hay tạp chất có thể có trong cấu trúc, thì sử dụng TEM là cách duy nhất để làm điều đó.
Theo kích thước và loại thiết bị
Kính hiển vi điện tử cầm tay: Kính có khả năng di động, tiện dụng, hình ảnh quan sát có chất lượng tốt bởi vậy chúng được phục vụ cho các công việc có tính di chuyển cao như điều tra, nghiên cứu thực địa,…
Kính hiển vi điện tử dạng để bàn: Với độ phóng đại cao, loại kính hiển vi kỹ thuật số này đã trở thành thiết bị được tin dùng trong các phòng khám, phòng thí nghiệm hay các cơ sở kiểm tra, sửa chữa hiện nay.
Cấu tạo của mỗi loại kính hiển vi lại có những thay đổi khác nhau:
Cấu tạo của kính hiển vi TEM bao gồm:
- Nguồn điện tử
- Súng điện tử
- Tụ kính
- Mẫu
- Vật kính
- Thấu kính trung gian
- Thấu kính chiếu
- Màn huỳnh quang
Cấu tạo kính hiển vi SEM bao gồm:
- Nguồn điện tử
- Súng điện tử
- Tụ kính
- Vật kính
- Cuộn quét, mạch quét
- Mẫu
- Đầu dò
- Khuếch đại ảnh
- Cuộn làm lệch
- CRT
Kính hiển vi quang học |
Kính hiển vi điện tử |
Nguồn chiếu sáng là đèn thông thường (Hallogen, Led) |
Nguồn chiếu sáng là chùm electron. |
Việc chuẩn bị mẫu tiêu bản sẽ mất vài phút hoặc vài giờ |
Chuẩn bị mẫu luôn mất vài ngày |
Có thể sử dụng cả mẫu sống lẫn mẫu chết |
Chỉ thấy được mẫu chết hoặc mẫu đã làm khô |
Tụ quang, vật kính, mắt kính được chế tạo từ thủy tinh |
Tất cả các ống kính là điện từ. |
Nó có độ phân giải phấp (0.25µm tới 0.3µm). |
Nó có độ phân giải cao (0.001µm), khoảng 250 lần so với kính hiển vi quang học. |
Nó có độ phóng đại 500X tới 1500X. |
Nó có độ phóng đại 100,000X tới 300,000X. |
Mẫu vật dày 5µm hoặc dày hơn. |
Mẫu vật dày 0.1µm hoặc dày hơn. |
Ảnh có màu. |
Ảnh đen trắng. |
Không yêu cầu chân không. |
Chân không cần thiết cho sự vận hành kính. |
Không cần nguồn điện thế cao. |
Dòng điện với điện thế cao được yêu cầu (50,000 Volts hoặc cao hơn). |
Không cần hệ thống làm lạnh. |
Nó có hệ thống làm mát để loại bỏ lượng nhiệt sinh ra bởi dòng điện cao thế. |
Đèn dây tóc không được sử dụng. |
Dây tóc vonfram được sử dụng để sản xuất điện tử. |
Không có nguy cơ phóng xạ. |
Có nguy cơ dò rỉ phóng xạ. |
Mẫu vật có thể được nhuộm bằng hóa chất. |
Mẫu vật được phủ bằng kim loại nặng để phản xạ electron. |
Hình ảnh được nhìn bằng mắt qua thấu kính. |
Hình ảnh được nhận trong màn hình huỳnh quang Zinc Sulphate hoặc tấm ảnh. |
Nó được sử dụng để nghiên cứu cấu trúc tổng thể bên trong. |
Nó được sử dụng để nghiên cứu bề mặt bên ngoài, siêu cấu trúc của tế bào và các sinh vật rất nhỏ. |
Ngoài ra, IST đang cung cấp một dòng sản phẩm mang tên KÍNH HIỂN VI ĐIỆN TỬ của hãng HITACHI. Xin mời quý đọc giả tham khảo thêm tại trang web của công ty (https://ist.com.vn/kinh-hien-vi-dien-tu-flexsem1000ii)
------------------------------------------------------------------------------------------------
CÔNG TY TNHH THƯƠNG MẠI DỊCH VỤ IST
95 Đường 10, P.Phước Bình, Tp.Thủ Đức, Tp.HCM
Hotline: 0903.673.194 - Zalo: 0937.673.194
Email: sale@ist.com.vn - support@ist.com.vn
Website: www.ist.com.vn or www.ist.vn